Ngữ pháp JLPT cấp độ N3 – Bài 13

Cấu trúc 訳(わけ)だ:

Động từ + (という) + わけだ
[い] Tính từ + (という) + わけだ
[な] Tính từ + な⁽¹⁾ + わけだ
Danh từ + の⁽¹⁾ + わけだ

⁽¹⁾ という

Chi tiết về 訳(わけ)だ:

Một trong những từ bị hiểu nhầm nhiều nhất trong tiếng Nhật là 訳(わけ). Trong số nhiều cách mà nó có thể được dịch, những cách phổ biến nhất là 'lý do', 'nguyên nhân', 'nghĩa', hoặc 'kết luận'. Mặc dù vậy, có thể sẽ hữu ích khi xem nó gần như tương đương với một từ tiếng Việt linh hoạt là 'so'.
Trong tất cả các cách sử dụng của nó, わけ đơn giản chỉ làm nổi bật sự tồn tại/xác định rõ ràng của một điều gì đó theo cách mà 'so' làm trong tiếng Việt. Điều này có thể thấy trong hình thức cơ bản nhất của nó là わけだ. Sự kết hợp giữa わけ và động từ phụ だ.
わけだ sẽ được sử dụng ở cuối câu, và đôi khi được đứng trước という. Cách sử dụng này thường được dịch là 'vì lý do (A)', 'không có gì ngạc nhiên khi (A)', hoặc 'nó (A), như bạn mong đợi'. Nhưng thực tế thì nó chỉ có nghĩa là 'nó là như vậy để nó (A)', hoặc 'vậy nên nó (A)'.

事故(じこ)で電車(でんしゃ)が遅(おく)れたの？だから珍(めずら)しく遅(おく)れて来(き)たというわけだ。
Chuyến tàu đến muộn do một tai nạn? Vậy đó là lý do bạn đến muộn bất thường.
指(ゆび)の骨(ほね)が折(お)れていたのですね。だから指(ゆび)を動(うご)かしたら痛(いた)かったという訳(わけ)ですね。
Bạn đang nói rằng ngón tay tôi bị gãy? Vậy đó là lý do ngón tay tôi đau khi tôi cử động nó.
やっぱり全然(ぜんぜん)練習(れんしゅう)してないでしょ？どうりで一年(いちねん)たっても下手(へた)なわけだ。
Như tôi đã mong đợi, bạn chẳng tập luyện gì cả, đúng không? Không có gì ngạc nhiên khi bạn không tiến bộ ngay cả sau một năm.
今日(きょう)は休日(きゅうじつ)か。だから定休日(ていきゅうび)のわけだ。
Hôm nay là ngày nghỉ, phải không? Vậy đó là lý do họ đóng cửa hôm nay.

Do わけ là một danh từ, nó cần phải đi theo hình thức quy định của bất kỳ từ nào đứng trước nó. Như chúng ta có thể thấy, 'so' và わけ có một mô hình cực kỳ gần gũi về sắc thái, dao động từ 'bởi vì', đến nhấn mạnh đơn giản (như 'một cách tự nhiên', và 'như bạn mong đợi').
わけ cũng có thể được sử dụng trong câu hỏi, ngụ ý rằng người nói đang cố gắng xác định điều gì đó mà họ đã nghe. わけだね 'vậy tức là (A) đúng không?', và わけですか 'vậy có phải là (A)?' là những ví dụ tốt cho điều này.

俺(おれ)と一緒(いっしょ)にいたくないわけだね?分(わ)かったよ。
Vậy bạn đang nói rằng bạn không muốn ở bên tôi, đúng không? Tôi hiểu.
先輩(せんぱい)たちは後(あと)から来(く)るというわけですか？
Senpai, vậy các bạn sẽ đến sau chứ?