Ngữ pháp JLPT cấp độ N4 – Bài 9

Cấu trúc ば:

［い］Tính từ［い］ + ければ
［な］Tính từ + なら（ば）
Danh từ + なら（ば）

Động từ:
［る¹］Động từ ￫見(み)る + れば
［る⁵］Động từ ￫座(すわ)る + れば
［う］Động từ ￫歌(う)う + えば
［く］Động từ ￫歩(ある)く + けば
［す］Động từ ￫話(はな)す + せば
［つ］Động từ ￫打(う)つ + てば
［ぬ］Động từ ￫死(し)ぬ + ねば
［ぶ］Động từ ￫飛(と)ぶ + べば
［む］Động từ ￫休(やす)む + めば
［ぐ］Động từ ￫泳(およ)ぐ + げば

Các trường hợp ngoại lệ:
する￫すれば
くる￫くれば

Dạng phủ định:
Động từ［ない］ + なければ
［い］Tính từ［ない］ + なければ
［な］Tính từ + で + なければ
Danh từ + で + なければ

Chi tiết về ば:

Có vài cách khác nhau để diễn đạt 'nếu' trong tiếng Nhật. Một trong số đó là thông qua việc sử dụng trợ từ liên kết ば. ば thể hiện các tình huống giả định (khả năng), và kết hợp với các động từ bằng cách sử dụng phương pháp biến hình âm từ う sang え ở kana cuối (cuối cùng). Hãy xem xét điều này với một vài động từ đầu tiên.

仕事(しごと)を辞(や)めれば自由(じゆう)時間(じかん)が増(ふ)えるけど、お金(かね)が無(な)くなる。
Nếu tôi bỏ việc, tôi sẽ có nhiều thời gian rảnh hơn, nhưng tôi sẽ không có tiền.
雨(あめ)が止(や)めば、今日(きょう)も釣(つ)りに行(い)くつもりです。
Nếu trời ngừng mưa, tôi dự định sẽ đi câu cá hôm nay cũng vậy.
そこの信号(しんごう)で右(みぎ)に曲(ま)がれば病院(びょういん)に着(つ)きます。
Nếu bạn rẽ phải ở đèn giao thông ngay đó, bạn sẽ đến bệnh viện.
店(みせ)に電話(でんわ)をすれば、すぐに予約(よやく)ができるよ。
Nếu bạn gọi cửa hàng, bạn sẽ có thể đặt chỗ ngay lập tức.
あいつがくればパーティーが楽(たの)しくなると思(おも)う。
Nếu anh ta đến bữa tiệc, tôi nghĩ nó sẽ vui hơn.

Như chúng ta có thể thấy với những động từ này, kana cuối cùng sẽ thay đổi thành âm え, từ âm う ban đầu (る thành れ, う thành え, く thành け, す thành せ, v.v.) trước khi thêm ば. Việc thực hành những điều này rất quan trọng, để không nhầm lẫn với những động từ sử dụng れる, và られる. Không giống như với những động từ này, dạng cơ bản của する và くる sẽ không thay đổi khi sử dụng ば.
Để chia động từ Tính từ đuôi い với ば, âm い sẽ được thay thế bằng けれ, một trong những dạng chia tiêu chuẩn của Tính từ đuôi い. Sau đó, chỉ cần thêm ば.

頭(あたま)が痛(いた)ければ、薬(くすり)を飲(の)んで寝(ね)た方(ほう)がいい。
Nếu đầu bạn đau, thì tốt hơn là bạn nên uống thuốc và ngủ.
ラーメン屋(や)のチャーハンが不味(まず)ければ、そこのラーメンも不味(まず)いだろう。
Nếu cơm chiên của cửa hàng ramen không ngon, thì ramen ở đó cũng có thể không ngon, phải không?

Đối với Tính từ đuôi なs, và danh từ, なら (một dạng chia tiêu chuẩn khác của những từ này) sẽ được thêm vào, trước khi đính kết với ば.

刺身(さしみ)が嫌(きら)いならば、寿司(すし)も嫌(きら)いでしょう。
Nếu bạn không thích sashimi, thì có thể bạn cũng không thích sushi, phải không?
バイクならば、バイク専用(せんよう)の駐輪場(ちゅうりんじょう)に止(と)めてください。
Nếu đó là xe máy, xin hãy đỗ nó vào bãi đậu xe đã được chỉ định.

Trong dạng phủ định (sử dụng ない), cả động từ trợ chính ない, và Tính từ đuôi いない sẽ chia theo cùng một cách. Chỉ cần thay い bằng けれ, và sau đó thêm ば.

私(わたし)が作(つく)ったクッキーを食(た)べたくなければ、捨(す)ててもいいよ。
Nếu bạn không muốn ăn cái bánh quy mà tôi đã làm, bạn có thể vứt nó đi.
カレーが辛(から)くなければ、いっぱい食(た)べれる。
Nếu món cà ri không cay, tôi có thể ăn nhiều.
トラックの運転手(うんてんしゅ)でなければ、この仕事(しごと)の辛(つら)さが分(わ)からない。
Nếu bạn không phải là tài xế xe tải, thì bạn sẽ không hiểu được những khó khăn của công việc này.

ば

Ghi chú sử dụng cho ば:

Để bạn không nhầm lẫn các quy tắc chia động từ cho ば và các động từ bị động, hãy nhớ rằng âm kana cuối cùng của động từ sẽ chuyển thành âm あ, trước khi thêm れる với các động từ bị động. Tuy nhiên, sự thay đổi này sẽ thành âm え với ば.

運動(うんどう)をすれば痩(や)せるよ。
Nếu bạn tập thể dục, bạn sẽ giảm cân.
夜(よる)遅(おそ)くに電話(でんわ)をされると迷惑(めいわく)です。
Thật không lịch sự khi bạn gọi muộn như vậy vào ban đêm.